सञ्चालनमा आएको भैरहवा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा उडान र अवतरण स्थगित हुनुको मुख्य कारण छिमेकी मुलुकसँग समन्वयको अभाव भएको विज्ञहरूको दाबी छ । विमानस्थलबाट अन्तर्राष्ट्रिय उडान सञ्चालन गर्दा विमान अवतरण गर्ने बेला करिब एक किलोमिटर भारतीय भूभाग पर्छ । खराब मौसम, हिमपात र अँध्यारोमा जहाजलाई सुरक्षित अवतरण गराउन मार्गदर्शन गर्ने ईन्स्टुमेन्ट ल्यान्डिङ सिस्टम (आईएलएस) उपकरण विमानस्थलको धावनमार्गमा जडान गरिएको छ ।
सामान्यतया विमान उडान र अवतरणका लागि १ हजार ६ सय मिटर भिजिबिलिटी आवश्यक पर्ने हुन्छ । तर, यो उपकरणको प्रयोगले ८ सय मिटरको भिजिबिलिटीमा समेत उडान अवतरण गर्न मिल्ने हुन्छ । तर, अहिलेसम्म यो उपकरणको सञ्चालनमा भारतले असहमति राखेको हुँदा व्यावसायिक उडान प्रभावित भएको बताइन्छ ।
एसियाली विकास बैंकसँग ३० अर्ब ऋण लिएर बनाइएको यो विमानस्थल सञ्चालनका लागि प्रशासनिकलगायत अन्य गरी मासिक करिब १ करोड खर्च हुँदै आएकोे छ । अन्तर्राष्ट्रिय उडानहरू ठप्प भइदिँदा यी खर्चले अनावश्यक व्ययभार थपेका छन् ।
भर्खरै उद्घाटन भएको पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सुचारु हुनुपूर्व नै यसका लागि आवश्यक पूर्वाधारदेखि छिमेकी मुलुकहरूसँग आकाश मार्गको छिनोफानो नहुँदा सुरुवातमै अलमल देखिएको छ । विमानस्थल शुभारम्भ भएपनि यसको निरन्तरताका लागि सरकारसंग कुनै दीर्घकालीन योजनाछैन । न त यसको व्यवस्थापन, बजारीकरण, अन्तर्राष्ट्रिय समन्वय, लाभ–लागत विश्लेषणका साथै अल्पकालीन र दीर्घकालीन योजना निर्माणको सुनिश्चतता देखिन्छ । अझ चौथो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको रूपमा बाराको निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण प्रकियामा छ । यो संरचना पनि उपलब्धीविहीन बन्ने जोखिम उत्तिक्कै छ ।
अर्बौं वैदेशिक ऋणको सहायतामा निर्माण गरिएका विकासका पूर्वाधारहरूले सोचेअनुरूप प्रतिफल नदिँदा श्रीलंकाले इतिहासमै सबैभन्दा कठिन आर्थिक स्थितिको सामना गर्नुपरेको थियो । नेपालको आर्थिक संरचना पनि श्रीलंकासँगै मिल्दोजुल्दो छ । गहिरो अनुसन्धान र दीर्घकालीन सोचबिना बनेका कुनै पनि पूर्वाधारमा गरिएको लगानी फगत जनताप्रतिको धोका शिवाय केही होइन । ईमजखबर
