वाशिङ्टन । अमेरिकाका लागि इन्डो–प्यासिफिक कमाण्डर एडमिरल जोन अकिलिनोले प्यासिफिक टापु मुलुकहरुमा अमेरिकाको सम्बन्ध ट्र्याकमा आएको बताएका छन् । सिंगापुरमा भएको एक कार्यक्रममा उनले चीनको सोलमोन टापुमा शुरु गरेको खेल डरलाग्दो भएको पनि बताएका छन्।
प्यासिफिक क्षेत्रमा चीनको साना टापु राष्ट्रहरुसँगको सम्बन्ध कयौं दशकहरुदेखि विस्तारै सुधार गर्दै लगेको पाइन्छ। चीनले ताइवानलाई कूटनीतिक रुपमा अलग बनाउने र आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्ने चिनियाँ योजना अनुसार ती टापु राष्ट्रहरुमा सम्बन्ध बलियो बनाउन लागेको बताइएको हो ।
चीनले सोलोमन टापुसँग गत वर्ग सुरक्षा सम्झौता गरेपछि अमेरिकासहितका पश्चिमा राष्ट्रहरु झस्किएका थिए। ‘हामी केबल सोलोमन टापुको रूपमा व्यवहार गरिरहेका छौं तर चीनले चालेका केही कदमले उक्त टापुको सुरक्षामा गम्भीर असर पर्ने देखिन्छ । मलाई लाग्छ कि यसले हामीलाई अब चुप लागेर बस्न नहुने कुरा सिकाएको छ र प्रशासन रणनीतिक अध्ययनसँगै चिनियाँ प्रभाव निस्तेज पार्न काम गर्नुपर्ने देखिन्छ’, अकिलिनोले भने ।
‘हामी ट्र्याकमा फर्कन्छौं, म भन्छु र ती राष्ट्रहरूको लागि स्वागत गर्न र सहयोगीहरूमा संलग्न हुन जारी छ’, उनले भने। क्षेत्रीय सैन्य प्रमुख एडमिरल जोन अकिलिनोले संयुक्त राज्य अमेरिकालेले चीनलाई रोक्ने प्रयासहरु भएको टिप्पणीहरु खारेज गरेका छन् ।
उनले दुई मुलुकबीचको कपडा प्रतिस्पर्धाको रूपमा सम्बन्ध राखेका थिए । संयुक्त राज्य अमेरिका र यसको सहयोगीहरू शान्तिमय नियमहरू– बोल्टेड अन्तर्राष्ट्रिय अर्डर सहनशीलतालाई एक्लिलिनोले भनेका छन् ।
यस हप्तामा संयुक्त राज्यका नेताहरू, अष्ट्रेलिया र संयुक्त राज्यले क्यानबेरीसम्म युएडीएसबाट आणविक पावर आक्रमण उपभोक्तालाई किन्नका लागि सम्झौता गरेका छन् । पछि अर्को दशकबाट र आफ्नो आणविक अनुमानित बेलायती र अमेरिकी टेक्नोलोजीको प्रयोग गरेर आफ्नै आणविक अनुमानित हुन पहल गरेका छन् ।
यो सुरक्षा सम्झौता पहिलो पटक सेप्टेम्बर २०२१ मा चीनले पूर्वी एशिया र प्रशान्तमा चीनलाई बाधा पुर्याउने उद्देश्य प्रदान गरिएको विषयमा केन्द्रित थियो । एसियाली महाशक्ति चीनले विगतको दशकमा यसको वार्षिक सैन्य खर्च दोब्बर पुर्याएको छ र यसले संयुक्त राज्य अमेरिकाभन्दा यसको आर्सेनल र सशस्त्र सेनामा धेरै कम बिताउँछ।
एक्लिलिनोले अस्ट्रेलिया र न्यूजील्याण्डले अमेरिकालाई सुधार गर्नको लागि भर्खरका लागि विभिन्न चरणमा वार्ता गरेको उल्लेख गर्दै भने, ‘उनीहरूले उल्लेखनीय नेतृत्वको भूमिका लिएका छन्। हामी हाम्रो समर्थन समन्वय गर्छौं।’
……………
मलेसियाका प्रधानमन्त्री चीनमा
मलेसिया । मलेसियाका प्रधानमन्त्री ली सिएन लुङ आफ्नी पत्नी र ५० सदस्यीय प्रतिनिधिमण्डलको साथ चीन भ्रमणका क्रममा सोमबार ग्वाङ्झाउ पुगेका छन् ।
उनी श्रीमती म्याडम हो चिङ र करिब ५० सिङ्गापुर अधिकारी सम्मिलित प्रतिनिधिमण्डलको साथमा दिउँसो करिब १२ बजे गुआन्झाउ बाईयुन अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थ अवतरण गरेका हुन् ।
मलेसियाका प्रधानमन्त्री र उनको प्रतिनिधिमण्डललाई ग्वाङ्डोङका उप-गभर्नर झाङ जिन, सिङ्गापुरका लागि चिनियाँ राजदूत सुन हाइयान, ग्वाङ्डोङ विदेश मामिला कार्यालयका महानिर्देशक लिउ चेन्जी र ग्वाङ्झाउका उपमेयर तान पिङले स्वागत गरेका थिए ।
लीले राष्ट्रपति सी चिनफिङ र नवनियुक्त प्रधानमन्त्री ली छ्याङलाई भेट्ने कार्यक्रम छ । प्रधानमन्त्री लीले नेशनल पिपुल्स कङ्ग्रेसका अध्यक्ष झाओ लेजी, चिनियाँ जनराजनीतिक परामर्शदात्री सम्मेलनका अध्यक्ष वाङ हुनिङ र बेइजिङ पार्टीका सचिव यिन लीसँग पनि भेट गर्नेछन् ।
उनीसँगै भ्रमणमा परराष्ट्रमन्त्री भिभियन बालकृष्णन, व्यापार तथा उद्योगमन्त्री गान किम योङ, स्वास्थ्यमन्त्री ओङ ये कुङ, परराष्ट्र तथा राष्ट्रिय विकास राज्यमन्त्री सिम एन र स्वास्थ्य तथा कानुनका वरिष्ठ संसदीय सचिव राहु महजाम सहभागी छन् ।