बेइजिङ । इजरायलले हमासको नेतृत्वमा भएको आक्रमणलाई अमेरिकामा ११ सेप्टेम्बर, २००१ को हमलासँग तुलना गरेको छ, तर संकटग्रस्त पश्चिम एसियाली देशले बेइजिङबाट हमासको ‘कडा निन्दा’ को अपेक्षा गर्दा तेल अवीभले परिस्थितिप्रति चीनको दृष्टिकोणप्रति निराशा व्यक्त गरेको छ।
‘हामी सम्बन्धित पक्षहरूलाई शान्त रहन, संयमता अपनाउन र नागरिकहरूको सुरक्षा गर्न र स्थितिलाई थप बिग्रनबाट जोगाउन तुरुन्तै शत्रुताको अन्त्य गर्न आह्वान गर्दछौं। द्वन्द्वको पुनरावृत्तिले शान्ति प्रक्रिया लामो समयदेखि रोकिने अवस्था नरहेको देखाउँछ। द्वन्द्वबाट बाहिर निस्कने आधारभूत उपाय दुई-राज्य समाधानको कार्यान्वयन र प्यालेस्टाइनको स्वतन्त्र राज्य स्थापना गर्नु हो,’ चिनियाँ विदेश मन्त्रालयले अक्टोबर ८ मा जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ।
चिनियाँ विदेश मन्त्रालयको निराश, बेइजिङस्थित इजरायली दूतावासका वरिष्ठ अधिकारी युवल वाक्सलाई उद्धृत गर्दै रोयटर्सले भनेका छन्, ‘जब मानिसहरूको हत्या भइरहेको छ, सडकमा मारिएको छ, यो दुईवटा माग गर्ने समय होइन।’
अक्टोबर ७ मा प्यालेस्टाइनी लडाकु समूह हमासले इजरायलमा रकेटको ब्यारेज चलाएर र बन्दुकधारीहरूलाई गाजा पट्टीमा पठाएर आश्चर्यजनक बहु-आयामिक आक्रमणहरू सुरु गर्दा ७०० भन्दा बढी इजरायलीहरू मारिए, हजारौं घाइते र दर्जनौं अपहरण गरियो।
सीएनएनका अनुसार नेचर पार्टीमा मात्रै गाजा नजिकैको मरुभूमि क्षेत्र किबुट्ज रेइममा यहूदीहरूको सुक्कोट पर्व मनाउँदै गर्दा हमासले २६० इजरायली नागरिकको हत्या गरेको थियो।
इजरायलमा करिब २,२०० रकेटहरू प्रहार गर्नुका साथै इजरायल डिफेन्स फोर्सका अनुसार हमासका लडाकुहरूले अक्टोबर ७ का दिन बिहानै २२ इजरायली सहरहरूमा जमिन, समुद्री र हावाबाट प्रवेश गरेका थिए, जसमा केही प्याराग्लाइडरहरू प्रयोग गरेका थिए।
इजरायलले हमासको पुस्तामा भएको आक्रमणलाई इजरायल र अमेरिका, क्यानडा, बेलायत र युरोपेली संघ लगायत अधिकांश पश्चिमी देशहरूले आतंकवादी संगठनको रूपमा तोकेको पुस्तामा भएको आक्रमणलाई पहिलो पटक उल्लंघन गर्न सक्ने बताएको छ।
यो सन् १९७३ मा इजिप्ट र सिरियाले इजरायलमा गरेको अचम्मको आक्रमणको ५०औँ वर्ष पूरा भएको एक दिनपछि आएको हो। अक्टोबर ६ देखि २५ अक्टोबर १९७३ सम्म करिब तीन हप्तासम्म चलेको योम किप्पुर युद्धलाई पनि भनिन्छ, जुन सन् १९७३ मा भएको थियो।
युएई र मोरक्को जस्ता इस्लामिक राष्ट्रहरूले इजरायली नागरिकहरूमाथि हमासले गरेको आक्रमणको निन्दा गरेका छन्। अबु धाबीले इजरायलमा भएको अचम्मको आक्रमणलाई ‘गम्भीर वृद्धि’ को रूपमा वर्णन गरेको छ। इजरायली नागरिकहरूलाई उनीहरूको घरबाट बन्धक बनाएको रिपोर्टले ‘आतंकित’ भएको बताएको छ।
मोरक्कोले आफ्नो गहिरो चिन्ता व्यक्त गर्यो ‘स्थितिको बिग्रँदै गएको र गाजा पट्टीमा सैन्य कारबाहीको प्रकोपमा।” यसले थप भन्यो कि “यसले जहाँ भए पनि नागरिकहरू विरुद्ध आक्रमणको निन्दा गर्दछ।’
तर सी जिनपिङको नेतृत्वमा चीनको कम्युनिष्ट शासनले इजरायलमा हमासले क्रूर आक्रमण गरेपछि आफ्नो बयानमा कूटनीतिक भाषा प्रयोग गर्दे पन्छिन खोजेको देखिन्छ।
ग्लोबल टाइम्स, एक राज्य-समर्थित चिनियाँ दैनिकले यस क्षेत्रको कठिन अवस्थाको लागि पश्चिमलाई लक्षित गर्ने अवसरको रुपमा लिएको छ। ‘इजरायल-प्यालेस्टिनी मुद्दा समस्याहरूको जटिल समूह हो, र बाह्य हस्तक्षेप यो समस्या समाधान हुन नसक्नुको मुख्य कारण हो र घृणालाई पनि तीव्र बनाउँछ,’ चीनको अंग्रेजी भाषा दैनिकले आफ्नो सम्पादकीयमा भन्यो।
यो अडान लिएर चीनले आफ्नो भूराजनीतिक चासो विशेष गरी मध्यपूर्व क्षेत्रमा रहेको विश्वलाई सन्देश दिने प्रयास गरेको देखिन्छ। यो सिरियाको पुनर्निर्माणमा संलग्न छ, जुन हालै बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभमा सामेल भएको छ। यस वर्षको मार्चमा, यसले साउदी अरेबिया र इरानबीच शान्ति सम्झौता गरेको थियो।
यो क्षेत्र चीनको व्यापार र लगानीको ठूलो स्रोत हो। सिन्ह्वाका अनुसार चीन र मध्यपूर्वका देशहरूबीचको समग्र व्यापारको मूल्य ४३१.४ डलर पुगेको छ। चीनले आफ्नो स्वार्थका लागि क्रूर आक्रमणलाई पनि बेवास्ता गर्नु भयावहको संकेत भएको विश्लेषकहरले बताइरहेका छन्।